Historia szkoły

Poniższe informacje pochodzą z książki "Pieńsk znany i nieznany" Marcina i Tadeusza Dubrawskich.
[...]
1 września 1945 roku komendant wojenny Pieńska ppor. Stanisław Sołtysiak wraz z wójtem Kazimierzem Korczakiem oraz braćmi Hofmanami dokonali uroczystego otwarcia szkoły. Kierownikiem szkoły została pani Olga Kamińska, nauczycielka języka polskiego, powołana na stanowisko 25 października. Pomagały jej dwie nauczycielki.
Działania wojenne zniszczyły budynek w 90%. Po wojnie zdecydowano, że budynek ten nadal będzie pełnił funkcje szkoły. Rozpoczęto także odbudowywać budynek, remontować klasy i gromadzić wszelkie pomoce naukowe i podręczniki. Pozyskiwano fundusze, wśród ofiarodawców znalazł np. dyrektor huty Franciszek Nowak.
Bardzo bogate i ciekawe informacje dotyczące życia szkoły przedstawiła pani Anna Jeleńska, która jako kilkunastoletnia dziewczyna zaczęła pisać swój pamiętnik. Pani Anna Jeleńska zaczęła pisać pamiętnik w czerwcu 1946 roku. Była wtedy uczennicą klasy szóstej, promowaną do klasy siódmej. „Pamiętnik” został wydany w roku 2009 przez Muzeum Łużyckie w Zgorzelcu. Zapiski naocznego świadka, którym była młoda Anna dostarczają wielu informacji, a rozbudowany i wnikliwy komentarz Anny Zysnarskiej dodatkowo czynią wspomnienia cennym źródłem historycznym.

Oto, jak wspomina pierwsze lata w nowej szkole.

„...Uczniowie pieńskiej szkoły nie mając praktycznie niczego z niezbędnych pomocy szkolnych pod kierownictwem jednego z nauczycieli Pietruszewskiego, przeszukiwali strychy szkoły i prywatne domy zbierając wszystko, co mogło się w szkole przydać – częściowo zapisane poniemieckie zeszyty, ołówki, mapy, do których dodawano polskie nazwy. Pomocą służyło również PCK, jak i żołnierze, strażnicy WOP [Wojsk Ochrony Pogranicza]. Organizowano również kwesty wśród mieszkańców aby pomóc szkole...”

Zniszczony budynek należało przygotować przed zimą, z tego powodu w klasach wstawiano żelazne piecyki i przyjęto woźną, której jednym z zadań było rozpalenie w nich ognia. Załatano dziury w podłogach.
Jak wspomina Jeleńska:
„..Często zajęcia zawieszano z powodu złej pogody, zbyt niskich temperatur, kiedy to wszyscy siedzieli w czapkach, a atrament zamarzał [np luty 1947]. Na korytarzu wskutek dziury w dachu utworzona została ślizgawka...”
Początkowo nauka odbywała się w jednej sali w klasach łączonych I-III i IV-V, a pobierało ją 24 uczniów, chociaż jak wspomina Jeleńska w budynku szkoły wykorzystywano 3 klasy i pokój nauczycielski.
Wśród grona pedagogicznego należy wymienić: Józefa Pietruszewskiego, który 19 października 1946 założył pierwszy zastęp ZHP i został jego drużynowym, braci Hofmanów, nauczycielkę historii Marię Madej, panią Zofię Kurczabę, a także Stanisławę Rudecką – opiekunkę biblioteki, która według wspomnień Jeleńskiej, będącej również opiekunką biblioteki która: „... mieściła się w jednej szafie i zawierała około 30 książek...”. Organizacją spółdzielni uczniowskiej zajęła się pani Zofia Chudzikiewicz, a opiekunem szkolnego PCK została Maria Trojanowska.
W kolejnym roku naukę rozpoczęło 75 uczniów, było też 4 nauczycieli, a szkoła była siedmioklasowa. W roku 1947 liczba uczniów wzrosła do 290, było też 6 pedagogów i katecheta [o. Marian Sumirski], a liczba sal lekcyjnych zwiększyła się do 13-tu. Działalność rozpoczęły także liczne organizacje jak: PCK, ZMP, drużyny harcerskie. W roku 1948 otwarto trzyletnią Szkołę Przemysłu Szklarskiego, zorganizowano także dokształcające kursy wieczorowe dla dorosłych, na które uczęszczało około 90 osób. W początkach lat 50-tych funkcję kierownika szkoły przejmuje Władysław Janasik.
Naukę kontynuowało ponad 300 uczniów, a grono liczyło 7 nauczycieli. Nadal trwały prace remontowe, wyburzono stare toalety, zajęto się zielenią wokół budynku szkoły. Niebawem oddano do dyspozycji salę gimnastyczną. W szkole działa również teatrzyk, o czym niejednokrotnie wspomina pani Anna Jeleńska. W listopadzie 1946 roku dzieci, w tym autorka „Pamiętnika” wystawiają sztukę „Święty Mikołaj w mieście”. Inna sztukato „Kazia Leniuszek”. Sklepik szkolny został założony w maju 1947 roku.
Wracając do pierwszych lat nauczania po wojnie, trzeba przyznać, że heroizm nielicznej kadry nauczycieli w prowadzeniu nauki przy równoczesnym braku wielu niezbędnych pomocy szkolnych budzić musi dzisiaj podziw.
I tak było rok po roku. Szkoła zaczęła tętnić życiem. Kolejnym dyrektorem po Władysławie Janasiku zostaje w 1958 roku pan Zuk.

Należałoby też wymienić grupę grona pedagogicznego w latach 1945-1960, oto oni: pani Olga Kamińska, Zofia Kurczaba, J. Pietruszewski, S. Rudecka, M. Trojanowska, A. Feder, E. Bieniek, K. Mazak, S. Bilska, T, Pruchnik, J. Krauze, W. Janasik, H. Groch A. Taurogińska,
J. Serafin, M. Wityńska, J. Półchłopek, M. Holuch, G. Szkoda, R. Przygrodzka. W marcu 1980 roku dzięki staraniom nauczycielki historii, pani Michaliny Doszko otwarto Izbę Pamięci Narodowej. Dyrektorem szkoły była wówczas pani Maria Partyka. W uroczystości udział wzięli m. in. byli jeńcy wojenni [Adolf Niemirowski, Jan Borowiec, Zofia Sroczyńska – żona byłego jeńca porucznika Tomasza Chmyzowskiego. Otwarcia dokonali przedstawiciele wojska i Kuratorium Oświaty.

11 kwietnia 1986 roku szkoła otrzymała srebrny medal Opiekuna
 Pamięci Narodowej. Dzięki staraniom pani Michaliny Doszko,
 jak i ówczesnego dyrektora szkoły pana Józefa Żółtańskiego
 i z inicjatywy pana Adolfa Niemirowskiego we wrześniu
 1989 roku szkole nadano imię Polskich Żołnierzy Września
 1939 roku.

Dokonano odsłonięcia tablicy pamiątkowej, a zmarłym jeńcom przyznano
 pośmiertne odznaczenia. Sztandar szkole przekazali pracownicy
 Pieńskich Hut Szkła.

Na pieńskim cmentarzu znajduje się pomnik i tablice z nazwiskami
 poległych żołnierzy. W okresie od 1945 – 1996 roku
 pracowało w szkole 147 pedagogów. 
 

Należy
 również zwrócić uwagę na prężnie działający ZHP, powstania
 którego inicjatorem był nauczyciel historii Andrzej Pacholak.
 Wraz z nim trzon harcerstwa w mieście tworzyli: Jan Małecki,
 Lidia Rodziewicz, Jarosław Reut, Dorota Frączyk, Dorota Pacholak.

Szczep
 nosił nazwę „Obrońców Kępy Oksywskiej”, a za swoje
 działania i zaangażowanie odznaczony został medalami
 iodznaczeniami. To także z inicjatywy naszych harcerzy na Placu
 Wolności powstał obelisk upamiętniający bohaterów walki o
 wolność Polski.

Podczas
 wakacji roku 1999, w sierpniu miał miejsce pożar. Ogień
 strawił część dachu i pomieszczenia na drugim piętrze.
 Zniszczeniu uległo wiele eksponatów z Izby Pamięci Narodowej. W
 maju 2002 roku z inicjatywy pani Krystyny Wągrowskiej
 izba zostaje ponownie otwarta. Na uroczystość przybywają
 kombatanci, władze samorządowe, wicewojewoda, przedstawiciele
 kuratorium, nauczyciele, absolwenci iuczniowie. 
 

Więcej
 o nauczycielach, pedagogach i pozostałych pracownikach szkoły
 możemy dowiedzieć się korzystając z okolicznościowego wydania
 „Kroniki Jubileuszu 60 – lecia szkoły...”. W późniejszych
 latach funkcję dyrektorskie pełnili: 
 

• WacławBrzeziński,

• pan
    Bazylewicz,

• Kazimierz
     Borciuch [1958-75],

• Andrzej
    Brandys [1975-78],

  Maria
    Partyka [1978-80], 
    

• Tomasz
    Tomaszewski [1980-83],

• Irena
    Gonera [1983-84],

• Małgorzata
    Sokołowska [1984],

• Józef
    Żółtański [1984-91],

• Halina
    Kowalczyk-Sowa [1991–95],

• Barbara
    Kowalczyk [2001-2006],

Agata
  Słapczyńska. 
  

• Małgorzata
    Sierzputowska.